Lirèl = Houphouët?

Pozisyon a Victorin Lirèl adan aparèy a léta fwansé ka fè mwen chonjé ka a on politisyen afwiken. Politisyen-lasa té sòti Kòtdivwa, non a-y Félix Houphouet-Boigny. Boug-lasa té minis fwansé adan gouvèlman a Félix Gaillard antrè novanm 1957 é mé 1958. Lè Kòtdivwa vin endépandan an 1960, Félix Houphouet-Boigny rété prézidan a répiblik a péyi-la pannan...33 lanné!!

Lirèl alèkilé minis a lékoloni adan gouvèlman fwansé. Kon ansyen prézidan a Kòtdivwa, Lirèl adan wouaj a léta kolonyal fwansé. Kon Houphouet-Boigny, Lirèl kay fè on kou prézidan a "répiblik" Gwadloup pannan plis ki 30 lanné?

Lirèl é Lètchimy pwochen Ali Bongo oben Denis Sassou-Nguesso adan Karayib-la?

Chonjé lòtjou, an té ja di zòt lotonomi a péyi Gwadloup ja jous signé. An ké ay pli lwen é an ké di zòt lendépandans a Gwadloup é an menm balan-la Matinik ja jous signé. Lendépandans? Wi kanmarad mé a pa on lendépndans adan sans a LONI mé on lendépandans kon nou ka touvé-y Pòtoriko oben Kiraso. On lendépandans kon nou ké touvé-y osi Kanaky. Sé sa yo ka kriyé "endépandans-asosyasyon". An 2009 pannan mouvman a LKP, dé moun a lafinans fwansé té ja voyé mo asi sa. Yonn té di, sa ki té'é myé ba koloni a léta fwansé, sé on lendépandans asosyé èvè Lafwans. Kanmarad, an ka di zòt sé sa yo kay mèt si pyé ba péyi an-nou Gwadloup! Kon yo ka di, ou tini sign ki pa ka twonpé. Letchimy prézidan a réjyon Matnik ay jwé ochèf déta Antig pou prèmyé sésyon a parlèman a LOECS. Lirèl li kant a-y ay jwé li osi ochèf déta Sendomeng pou envèstiti a prézidan a répiblik a péyi-lasa. Kivédi kanmarad, sé dé boug-lasa ja ka antréné yo pou yo pé sav vin prézidan a "répiblik" a péyi a-yo. Sa kivédi osi kanmarad, anti-endépandantis kay rékòlté tout fwitaj patriyòt sèryé menné Gwadloup é Matinik!

Alò, anti-endépandantis opouvwa adan on Gwadloup pwès endépandan? Sa plis ki janmen vré!

On politik ki pé ké lwen sa yo mété an Afwik, kivédi "Lafwansafwik"!

Chonjé sa an di zòt!

Final olenpik a 200 mèt-la

1. Usain Bolt (19.32)

2. Yohan Blake (19.44)

3. Warren Weir (19.84)

Aprédavwa i té gannyé chanpyona di mond a 400 mèt-la lanné pasé, mi misyé Kiraini James woumèt anwout adan Jé Olenpik-la. I menné prèmyé méday ba péyi a-y Grènad. Kiraini James kay fété 20 lanné a-y prèmyé sèktanm!

Karayib-la a lendikatif adan final a 400 mèt-la pas dézyèm-la, sé on kouwè Sendomeng misyé Lugelin Santos é twazyèm-la sé Lalone Gordon a Trinidad é Tobago.

Adan final-lasa, pa té tini pon kouwè amériken! Chonjé an 1983, jan larmé amériken té vin anvayi Grènad é fè kyouyé prézidan a péyi-la, Maurice Bishop. Wi kanmarad, listwa délè ka fouté moun kalòt!

Jòdi 6 out 2012 kay fè 50 lanné péyi Jamayik trapé lendépandans a-y. 50 lanné kanmarad!