Sé èvè drapo a nasyon Gwadloup

manmzèl Agis-Lacazette kay konbat

adan chanpyona panamériken jinyò

ki ka fèt an bout a simenn-lasa Las Vegas (Etazini).

Dèpi yè vandrèdi jis a bout a simenn-la ja komansé Las Vegas an péyi Etazini, 6èm chanpyona panamériken jinyò. Manmzèl Lovely Agis-Lacazette kay sèl rèprézantan a nasyon Gwadloup adan ripaj-lasa. I ka komansé konbat jòd-la koté huitè é dimi, lè Las Vegas. Adan poul a-y i kay bouwé èvè on mérikenn, on mèksikenn, on kanadyenn é on kòstarikenn. Nou ka èspré i ké monté asi podyòm-la. On ti-fi ki ni enki 14 lanné é ki kay fasadé èvè jinyò ki pli gwan ki-y. Nou ka voyé, tout pèp Gwadloup ka voyé bon fòs ba-y!

Taekwondo Gwadloup sèl èspò a CIO ki trapé lendépandans a-y. Lanné pwochenn ékip nasyonal Gwadloup kay fasadé èvè dòt nasyon asi latè adan pwochen chanpyona di mond ki kay fèt an avril an Ejipt. An nou imajiné on kontré on gwadloupéyen pé fè èvè on...fwansé adan chanpyona di mond-lasa!

On gwo soukous rivé foutbòl afwiken-la! Ekip nasyonal Kamroun kat fwa chanpyon dafwik é kadèfinalis adan koup di mond 1990 an Itali pé ké jwé pwochen koup a sé nasyon afwiken-la ki kay fèt an 2012 Gabon é Giné Ekwatoryal. Kamroun éliminé!!! E tou sa magré jwè kon Samuel Eto'o é konsò!

On ékip Kamroun ki dwèt pòté mannèv woukonstui-y pou Koup dafwik 2014-la é piplis koup di mond 2014-la ki kay jwé adan péyi Brézil.

E wi misyé Méphon, fò nou woulé ban-nou! Moun dwèt tann Harry Méphon rèsposab a atlétizm Siroco Zabim ki té ka fè bilan a chanpyona di mond-la an téléfòn-la èvè misyé Janklòd adan jounal a RTB bomaten-la.

Jamayik ka woulé ba-y! Trinidad osi! Grènad menm biten! Ki tan gwadloupéyen ké chonjé fò yo woulé ba-yo?

Gwadloupéyen menné méday ba fwansé. On madanm kon Marie-José Pérec pli gwan atlèt fwansé po'o jen vwè, ola i té ka antréné? Gwadloup! Èvè ki antrénè? On moun Gwadloup! An ka di zòt on biten, sa ka fè fwansé chyé vwè gwadloupéyen ka antréné an péyi-yo èvè on moun Gwadloup! Fwansé toujou adan on lèspri pou dominé moun!

Alò ka nou ka fè? Nou ka kontinyé woulé ba fwansé oben ba péyi an-nou Gwadloup? Sé boug a taèkwondo-la ja konpwann sa! E rèstan?

(*)

Yè pou 29 èm lanné a Radyo Tanbou Banbou, Janklòd té ka wousivwè an mikro a-y dé jénn boug ka dirijé taekwondo Gwadloup. Misyé Sylvain Fostin té ka èspliké tout jénèz a taekwondo-la. On disiplin ki sòti Koré é ki débaké an péyi Gwadloup an 1982 (menm lanné ki RTB!). Misyé Sylvain Fostin té ka di osi fwansé té ka rèfizé gwadloupéyen ka antréné an péyi a-yo tit a chanpyon dè Fwans sényò! Kivédi ti-nèg ka antréné an péyi a-yo, ti-nèg ka rèprézanté Lafwans andidan lèmond,  fwansé pa vlé sa! Chonjé sa an toujou di zòt, péyi Gwadloup pé ké jen Lafwans! Menm on gwan mèt sid-koréyen té di misyé Fostin, èvè fwansé i pé ké jen rivé.

Aprédavwa misyé Sylvain Fostin ay fè on èstaj entansif an péyi Koré di Sid, i désidé wouviré Gwadloup pou fè péyi a-y rantré adan chanpyona panamériken. Prèmyé vini a Lagwadloup fèt Sendomeng. An péyi-lasa sé òganizatè-la rèfizé enskripsyon a Lagwadloup davwa i pa adan konfédarsyon panamérikenn-la, yo ka konsidéré Gwadloup kon on péyi éwopéyen piskè sé on koloni a fwansé. Wi sé péyi-lasa ka di poukibiten atlèt Gwadloup ki kay an ékip nasyonal fwansé bizwen rantré an biten a-yo? E sé kon sa misyé Fostin réponn yo a travè prézidan a konfédérasyon panamérikenn-la, Lagwadloup pé pa konsidéré sé péyi-lasa chanpyon panamériken si yo pa ka mété Gwadloup adan. Gwadloup sé on mòso a kontinan amériken-la.

An 2004, yo pa té ko konnèt nivo a atlèt Gwadloup. Yo pa fè Gwadloup rantré an konpétisyon, yo fè yo rantré an démonstrasyon. Lè yo vwè nivo a Lagwadloup té bon menm, moun pozé onlo kèsyon.

An 2008, pou chanpyona panamériken Pòtoriko, péyi latino-amériken pa té vlé rantré a Lagwadloup piskè  sé on koloni a fwansé. Péyi a Karayib-la ki té vwè bon nivo a Lagwadloup kat lanné avan, désidé fè blòk pou soutyenn nasyon Gwadloup. Fò zò sav sé péyi a Karayib-la ka fòmé majorité a rèprézantan a konfédérasyon panamérikenn-la. Avan chanpyona-la té komansé, yo fè on sanblé jénéral ola yo té kay éli nouvo prézidan a konfédérasyon panamérikenn-la. E sé kon sa tout sé péyi a Karayib-la fè onlo présyon asi on kandida. Yo di-y si'y vlé pasé i ni entéré fè péyi Lagwadloup rantré adan konfédérasyon panamérikenn-la. Finalman yo désidé fè Gwadloup rantré konm manb pwovizwa. Pou konpétisyon-lasa, Gwadloup trapé twa méday, dé adan sé nonm é yonn adan sé fanm-la. Gwadloupéyenn-la té gannyé pa èkzanp an kadèfinal on mèksikenn ki té vis-chanpyòn olenpik. Moun rété èstèbèkwè andidan-la! Gwadloup adan chanpyona panamérikenn-la té ka fè fyèté a tout Karayib-la pas fò zò sav nivo a Karayib-la pli ba ki rèstan a kontinan amériken-la.

Konm sé péyi a zòn panamérikenn-la vwè délégasyon gwadloupéyenn-la paré pou'y ay pli lwen. Yo ba yo on papyé ola yo ka di si on péyi ki poko endépandan bizwen rantré adan fédérasyon mondyal-la, fò'y ni lotorizasyon a fédérasyon a-y é ta komité nasyonal olenpik a-y. Taekwondo Gwadloup ka dépand dè fédérasyon fwansé a taekwondo é osi dè komité nasyonal olenpik fwansé. Lig taekwondo Gwadloup té ja trapé akò maké a prézidan a fédérasyon fwansé-la, té ka manké enki ta komité nasyonal olenpik fwansé-la. E sé kon sa komité réjyonal Gwadloup-la (CROSGUA) èvè prézidan a-y misyé Alain Sorèze pòté mannèv owa komité nasyonal olenpik fwansé-la. Kifè kèk tan apré, lig taekwondo Gwadloup wousivwè répons pozitif a komité nasyonal olenpik fwansé-la. An bout a mwa avril-la, an Koré di Sid, fédérasyon mondyal a taekwondo té ka fè rantré Gwadloup é an menm balan Matinik plis Touvalou, Wannda é Lilèt Kouk adan òganizasyon a-y. Dorénavan, Gwadloup ké pé konbat adan tout konpétisyon a fédérasyon mondyal-la kon chanpyona di mond pa èkzanp.

E sé kon sa zafè a rèprézantasyon a nayon Gwadloup rivé! Ki jan Gwadloup ké rivé? Èvè ki drapo é ki imn? Lè Gwadloup rantré adan konfédérasyon panamérikenn-la, yo rèfizé drapo fwansé-la pas fò on moun fè on chwa. Si ou ka rantré adan zòn panamérikenn-la, rantré èvè drapo a-w ki ta-w! Sé sa prézidan a konfédérasyon panamérikenn-la té di délagasyon gwadloupéyenn-la an 2008. Kifè konm Gwadloup té toutouni, yo ba-y drapo é imn olenpik-la. An 2010 pou chanpyona panamérikenn-la an péyi Mèksik, Gwadloup vini èvè drapo a-y ki ta-y, drapo wouj, jòn, vè-la (mi foto a-y! (*)). Dorénavan sé èvè drapo a-y Lagwadloup ké fasadé èvè tout nasyon asi latè!

Konbatan Sylvain Fostin èvè drapo nasyonal

a péyi Gwadloup adan chanpyona karibéyen-la

ki té fèt lanné-lasa Bawbad.

Ka rété enki on imn pou nou touvé. Nou byen ni imn a Jéra Lokèl mé fò zò sav fò nou ni on imn ki ni on fòma enténasyonal. E sé kon sa misyé Sylvain  Fostin voyé on mésaj ba tout mizisyen an péyi-la pou yo touvé on imn ba Lagwadloup.

Mi jenn èspòtif gwadloupéyen ka fè travay politisyen té dwèt fèt! Mé an ja di zòt, 90% adan politisyen Gwadloup sé bwabwa!

Onlo moun Gwadloup bokanté plas lè yo tann sé dé jenn ti-boug-la yè asi RTB!

Zò ké pé woutann émisyon-la aprémidi-la owa inè (lè Gwadloup) ; si yo wouba-y li!

Kirani James (Grènad) chanpyon di mond 400 mèt.

400 mèt a chanpyona di mond ki ka fèt Daegu an koré di Sid, vwè viktwa a Kirani James ki sé on kourè a Grènad. Karayib-la a lendikatif prézan apré méday a atlèt Jamayik é Senkis. A pa ba Langlètè, yo ka pòté méday!

Gwadloupéyen, nou ké rété lontan kon sa maré èvè fwansé?

Mi kous a jenn gason-la (19 lanné!!)

Kirani James chanpyon kadé, jinyò é sényò! Sa fò menm!

I gannyé osi CARIFTA-la an 2007!