Yo bizwen mofwazé Gwadloup adan

on dézyèm Sengapou.

Yè swa adan télé a-yo, "Guadeloupe dènyé" pou pa nonmé-y, yo montré on émisyon éwopéyen fè asi zòn endistriyèl a Jarry Bémaho. Natirèlman yo palé asi pwojé a gwan pò-la. Fò zò sav yo gwandi kannal a Panama pou pli gwo bato, sé "Panamax"-la pé pasé. E sé gwo kapitalis-la bizwen mété Gwadloup asi chimen a sé "Panamx"-la. Alò yo vlé gwandi pò-la é fouyé an lanmè-la pou Jarry pé wousivwè sé "Panamax"-la. Kon sa yo ké pé déchajé tout kalté marchandiz an péyi-la. On pò ki ké pé wousivwè on pakèt kontènè.

Sa yo bizwen fè, sé mofwazé péyi Gwadloup adan on dézyèm Sengapou kon di prézidan a MEDEF-Guadeloupe. Yo ka di Sengapou adan péyi ki pli rich asi latè. Mé a ki pri! Kon di kanmarad Eli Domota, travayè an péyi-lasa ka dòmi tou doubout! An pa'a kwè an péyi-lasa, moun ka rèspèté dwa a travayè.

Èvè pwojé a gwan pò-lasa, nou pé jijé lotonomi a péyi Gwadloup ja jous signé. Léta néo-kolonyal fwansé ja di nou i pé ké voyé gwan zafè a lajan kon avan. Fò politisyen Gwadloup ay prévwa pou lajan alò ni sa ka jijé gwan pò-lasa ké pé on solisyon. Mé a ki pri? Ès gwan pò-lasa ké kyouyé pwodiksyon agrikòl a péyi-la? Sa sé on manman kèsyon! Zò ka tou konpwann sé "Panamax"-lasa pé ké baké an péyi Gwadloup san yo mété on lajan osèryé. Alò Gwadloup ké pé wousivwè asé lajan pou'y pé sav vin otonòm mé sé ké on lotonomi ki ké sèvi entéré a léta néo-kolonyal fwansé. Non sèlman i ké sèvi entéré a fwansé, i ké sèvi piplis entéré a Léwòp padavwa sa yo bizwen fè, sé voyé tout marchandiz a-yo andidan Karayib-la. Gwadloup ké sèvi yo tèt dè pon.