Ola drapo a Lagwadloup yé anba koup-lasa?

CCN èvè Zandwonis palè dè sa adan bik a-y, bworldconnection woupwan tèks-la osi. Pwoblèm a rèprézantativité a péyi Gwadloup adan laliwondaj natirèl a-y ki sé Karayib-la. On pwoblèm ki ka pozé adan larèl a èspò-la pannan sé pwotokòl-la. Lagwadloup ka pwenté adan biten a moun-la èvè on drapo é on chanté nasyonal ki ta on dòt péyi. Zò ja konpwann ki péyi é sa? Lafwans! On biten ki ka fè tach an biten a moun-la mésyé! Dèpi rantré a Lagwadloup adan laCONCACAF an 1984, foutbòl Gwadloup toujou trapé bab èvè awbit adan Karayib-la. On biten ki ka kontinyé fèt toujou! Chonjé adan" Digicel"-la jan on awbit a Trinidad té rèfizé nou on dézyèm bi valab douvan Giyana. An final a dimanch, awbit sirinamyen-la pa té jen ka ba sé jamayiken-la kont a kawton a-yo lè yo té ka fè fòt asi jwè a Lagwadloup! Lè zò kay jété on zyé asi bik entèwnèt a sé péyi Karayib-la, sé moun-la rèd èvè gwadloupéyen padavwa yo ka kriyé nou "frenchies". On dòt listwa ki rivé nou lòtjou ; sé an moman konbatan a taèkwondo té alé adan prèmyé chanpyona panamériken a-yo Pòtoriko an 2004 ; sé òganizatè-la rèfizé gwadloupéyen konbat èvè drapo fwansé-la! Yo ba yo drapo olenpik-la! Jounalis a "Fwansmanti" ki ay kouvè épopé a Lagwadloup adan koup Digicel a Karayib-la Matnik maké adan jounal-la : " Ki jan fè jwè a Lagwadloup é Matnik pa ka chanté imn nasyonal a fwansé ?". I maké osi : " Ki jan fè moun pa ka touvé drapo a fwansé adan tout sé drapo-la ka rèprézanté sé péyi a Karayib-la anba koup a "Digicel"-la ?" (foto-la anlè tèks-la). Fwansé èvè lèspri kolonyalis a-yo poko konpwann péyi a-yo Lafwans, a pa on péyi ka touvé-y adan Karayib-la. Lagwadloup pa ni on drapo ki ta-y (on drapo ofisyèl!). Menm koloni a anglé an Karayib-la ni on drapo ki ta-yo! Alò fò pa nou rété èstèbèkwè lè sé fwè-la adan Karayib-la ni konpòtasyon kon sa padavwa lè ou ka vin an biten a moun-la èvè on drapo é on chanté nasyonal a on péyi ki lòt koté a lanmè-la, ki jan zò vlé yo réyaji ?

Èspò Gwadloup ki kay rantré pli fon ankò an Karayib-la é adan rèstan a kontinan mériken-la dwèt réglé pwoblèm-lasa. Mé pou sa fò nou ay jété on zyé owa sé politisyen annou-la! Ès sé bwabwa annou-la paré pou di léta kolonyal fwansé fò péyi an-nou dwèt ni on drapo é on chanté nasyonal ki ta-y? E dayè yo pa bizwen lotorizasyon a pon gouvèlman fwansé pou fè-y! Ès sé mésyé ké ni grenn pou fè-y? On gwo manman pwoblèm biten-lasa! On gwo manman pwoblèm èvè bwabwa kon sé kalté politisyen-lasa!

Yè lendi agrikiltè Gwadloup déboulé lari Bastè jis pou yo bout owa "lanbasad a fwansé". Yo rété owa "lanbasad-la" douvan manblo alantou a-y jistan gouvènè Fabre déklaré-y dakò pou wousivwè sé agrikiltè-la. On négosyayon sèlon Alex Bandou a LiPG byen pasé! Ni on biten ka tòtòy lèspri an-wmen! Agrikiltè ka vansé owa "lanbasad" a-yo é gouvènè-la ka wousivwè yo. Chonjé pa ni lontan Eli Domota pòt-pawòl a Lyannaj Kont Pwofitasyon voyé démo-maké pou on sizyèm fwa ba gouvènè Fabre. On gouvènè ki mèt on pakèt tan avan i réponn. Adan répons-la, gouvènè-la maké i vlé wousivwè enki sé sendika-la. Alò si nou konpwann byen, sé sendika ki voyé lèt ba gouvènè-la? Nou konpwann sété LKP! E séla an suiv konbin a léta kolonyal fwansé! Sa'y fèt lendi ka ban nou prèv-la yo vlé pa wousivwè LKP mé plito chak òganizasyon yonn pa yonn! Sa klè kon dlo savann! Léta kolonyal fwansé ka rèfizé woukonnèt LKP kon on lotorité adan péyi Gwadloup alò sé pou sa yo ka jwé kat a divizyon-la. Mé nou pé ké pri adan sa! Si vou gouvènè ou kapab ay négosyé èvè agrikiltè, poukisa ou pa ka fè menm biten èvè LKP?

Sa i lésé avan dwòg-la chayé-y.

Frantz Fanon (1925 - 1961)

Larmé fwansé ka fè krim an péyi Aljéri! Fò zò li misyé Frantz Fanon " Les damnés de la terre" pou zò pé konpwann fwansé adan koloni a-yo, yo san fwa ni lwa! On jou 6 novanm 1961, gwan nonm-lasa ka lagé nou! I ka "dòmi" an Aljéri menm!

Travayè fwansé oblijé ay manjé lasoup popilè!

Yè swa andidan télévizyon a fwansé, yo montré jan fwansé, blan fwansé ka vwè mizè an péyi a-yo ki ta yo! Yo montré dé fwansé ka pasé tout lannuit a-yo ka dòmi adan...loto a-yo mésyé! E jous ni yonn ka woulé adan on lizin! Kivédi adan péyi swadizan endistriyalizé, swadizan rich, on pati a pèp a-yo ka vwè mizè magré yo ka travay! Sé sa yo ka kriyé an anglé "working poor" , travayè-maléré! On vyé larèl ki komansé mannyé péyi Gwadloup an-nou osi! Moun ka woulé an péyi-la oblijé maré senti a-yo pou yo souviv! E sé kont sistenm-lasa Lyannaj Kont Pwofitasyon ka lévé gawoulé! Malérèzman nou ni adan pèp an-nou déotwa ki poko konpwann sans a konba a LKP!