On blòg an lang gwadloupéyen ka lyanné péyi Gwadloup èvè réjyon Karayib-la é kontinan afwiken-la.
On jou a mwa òktòb 1958, on pandan a Victorin Lurel, Léon Mba prézidan a Gabon (toujou koloni fwansé) té ka mandé mèt a-y an Fwans mofwazé péyi-la adan on ...départèman fwansé ????? Mèt a-y prézidan a répiblik fwansé Charles de Gaulle té ka di-y AWA!!! Dayè mi sa de Gaulle té ka di Alain Peyrefitte bwa dwa a-y asi dosyé-la an tan-lasa :
" Nous ne pouvons pas tenir à bout de bras cette population prolifique comme des lapins. C'est une bonne affaire de les émanciper. Nos comptoirs, nos escales, nos petits territoires d'outre-mer, ça va, ce sont des poussières (...) Il nous seraient restés attachés comme des pierres au cou d'un nageur. Nous avons eu tous les peines du monde à les dissuader de choisir ce statut".
Alò kanmarad? A pa mépri yo ka kriyé sa? E sé adan sa Lirèl ka fouté nou! Zò konpwann labann a Sarko, Hollande é tout bannélo a-yo pa ka di menm biten lè yo antrè yo?
Zò ka tou konpwann adan lélanné 60 si ou ka konparé moun ki an Afwik é moun ki an Fwans, pa té ni foto! 50 milyon fwansé kont 200 milyon afwiken, léta fwansé pa té pé sipòté sa! Sé té ké twòp chaj pou-y! Alò léta fwansé komansé pa ba tout sé péyi-lasa on lendépandans asi papyé mé léta fwansé té ka mèt bwabwa a-y an tèt a tou sé péyi-lasa pou'y té pé sav kontrolé yo. Sé sa yo kriyé Lafwansafwik!
Pa kont si ou ka fè menm konparézon-la antrè moun ki an Fwans é moun ki adan sé koloni-la jòdi-jou, a pa menm biten davwa nou ka touvé nou 2 milyon kolonizé kont 60 milyon fwansé. Alò fwansé pa two cho pou bay lendépandans mé pa kont konm zafè a-y mélé, i paré pou ban nou lotonomi.
Défen Fanon té di on jou Lafwans té ké ban nou lendépandans a kout pyé mé an 2012 an ka kwè i ké ban nou lotonomi a kout pyé an bonda an-nou. Lirèl, ou pa'a tann sa mèt a-w ka di-w?
* Pouki "papa" de Gaulle? Chonjé Bokassa, jan i té ka pléré an lantèrman a de Gaulle! E wi papa-y té mò!