Dèpi déotwa jou an ka rivé pwan asi nèt-la é andidan télé-la, on chenn ayisyen sòti Miami, non a-y "Tropik TV". Adan-y yo ka bay nouvèl a péyi Ayiti ba dyaspora-la ki an péyi Etazini. Ki moun ka prézanté jounal-la? Mi foto a-y!

On fanm Sendomeng? On fanm Vénézwèla? On madanm ki sòti Mèksik? Awa! On Ayiti konpa! An ka ba zòt li pas pèp an-mwen, moun Gwadloup ka konpwann ayisyen sé enki moun nwè! Mi foto a-y!!

Non a madanm-lasa sé Christalie parisot. I ka palé bon kréyòl-la!

E ni onlo kon sa an péyi Ayiti!

Fò zò konpwann, ba moun Gwadloup, si tout ayisyen té kon madanm-lasa, sé té ké bondyé, a pa vré?

Mi dé vidéo ba zòt!

 Tann kréyòl-la! Milatrès-la fyè dè lang a-y, dè drapo a-y é dè péyi a-y Ayiti!

Alò gwadloupéyen! Zò konpwann sé enki moun nwè ki an Ayiti? An sav sé koulè nwè-la zò vlé pa vwè! Mwen ki gwadloupéyen, délè zò ka fan'w wont mé pétèt a pa fòt a-zòt, pas zò pa konnèt! E wi, pa konnèt mové!

Sétè di maten, an ka lévé an kabann an-mwen, manjé, lavé-mwen é lyanné èvè pèp-la asi RTB. Dizè, pwan loto-la mwen travèsé wout nasyonal-la pou rivé an wonpwen Vya Ti-bou ola moun té ja ka vwè drapo wouj-la douvan chimen a plaj-la. Garé loto-la owa lanmè-la é rann-mwen adan sé diféran latilyé-la. An pasan, an vwè jounalis a "Guadeloupe 1ère" ki té ka pati adan loto a-yo. An rété piplis adan latilyé "Lyannaj Karayib-la" ola yo palé onlo dè péyi Ayiti. On atilyé ola té ni twa sè ayisyenn ki ka fè létid a-yo linivèsité Fouyòl. Sèl nonm politik an vwè Vya sé mè Bouyant, misyé Janklòd Malo. Nou sav tout travay misyé Malo ka fè pou pèp Karayib lyanné-yo plis.  Apré sé gwan bokantaj a pawòl-lasa, nou a-y manjé. Mwen kon onlo moun an vin èvè kwi an-mwen davwa zafè a plastik sé on danjé pou laliwondaj-la. Apré nou byen bwè é byen manjé, nou kouté sentèz a sèkrétè a LKP, man Natali Minachy é pòt-pawòl a LKP, mòso fè-la misyé Eli Domota. Lè tout sentèz bout, larèl kiltirèl-la komansé èvè slam a I-man é "Silencieux". Aprémidi-la bout èvè kout'tanbou ola misyé Wozan Moueza bay son a prèmyé diks a-y.

On bèl jouné ola solèy kléré plaj Vya. Moun konpwann yo ké fè LKP fè dèyè mé sé moun-la poko konpwann ni on lèspri, sé lèspri LKP!

On bèl jouné osi padavwa misyé Yohann Ruffine té ka ba Lagwadloup lantou siklis Giyàn.

On pakèt varèch yo di ka sòti Etazini ka vin anvayi tout bòd'lanmè andidan Karayib-la. On pakèt varèch ka kyouyé pwason an-nou. Léta néo-kolonyal fwansé ki ja ni bon pwoblèm a lajan poko paré lévé dwèt a-y. Alò an ka kwè politisyen Gwadloup ké vin ti-bwen mwens initil. Misyé Gillot ja komansé pwan dispozisyon pou sèvis a-y woté varèch adan déotwa komin Gwadloup.

An ja di zòt fò nou pwan péyi an-nou an men padavwa fwansé ki an péyi an-nou tini dòt fè pou bat. Kon pa èkzanp ay lagé bonb an Libi.

Ay woulé ba ti-blan an Fwans!

Dèpi kèk tan an péyi Matnik, moun ka lévé gawoulé padavwa yo bizwen fè 16 mèt-lékòl matiniké ay woulé an vant a bèt-la. 

An pa'a konpwann! A pa matiniké ki di yo vlé rété fwansé a mil a lè on jou 10 janvyé 2010?

Mwenmenm si an té on moun Matinik, an pa té ké signé anmèd pétisyon ba moun!

Fwansé vlé désidé woté

mès é labitid andidan

péyi an-nou.

Nou ka woutouné an péyi Gwadloup é la tini on mèt a bik a kòk ki pa dakò èvè on lwa on madanm dépité fwansé pwopozé. Ka madanm dépité fwansé-la ka pwopozé? I ka mandé yo woté zafè a konbad'kòk adan dènyé koloni a fwansé. Madanm-la oblijé fè-y pas a pa fwansé nou vlé rété yé?

On dòt bon nouvèl ba péyi an-nou Gwadloup ki ka kontinyé travay a lyannaj a-y andidan Karayib-la. Sé kon sa dèpi jou 13 out an péyi Bawbad, yo fè SPEG* rantré andidan CUT-la*.  35èm konférans-la pati jou 6 pou'y bout 13 out an péyi Bawbad. Yo bòdé an konférans-la onlo kèsyon ola yo palé asi wòl a madanm é sendika adan larèl a mèt-lékòl. Yo bòdé osi kèsyon a réparasyon a lékòl an péyi Ayiti.

Asi RTB, misyé Albertin Plocoste sèkrétè jénéral a SPEG déklaré tout sé péyi-la té ni pwòp drapo a-yo andéwò dè Gwadloup. Kon an toujou di zòt, réyalité-la ké toujou vin touvé nou!

Èspò-la wouvè chimen pou rantré a péyi Gwadloup andidan a Karayib-la, dòt larèl ka suiv. Kon an toujou di osi, péyi Gwadloup i pa an Fwans, i andidan Karayib-la. Wi, divini a péyi Gwadloup andidan Karayib-la, i pa pon dòt koté!

* SPEG (Syndicat des Personnels de l'Education en Guadeloupe)

* CUT (Caribbean Union of Teachers)