An tann bomaten-la adan jounal a RTB, misyé Gaston Samut yonn adan sé pòt pawòl a LiPLG déklaré,  pati a-y péké ay adan kongré asi évolisyon politik a péyi-la ki kay fèt jòd-la é dèmen adan konsèy réjyonal Bastè. Padavwa LiPLG ka jijé kongré-lasa pé ké sèvi ayen, sé ké on kout'sab an dlo. Pétèt mé fò nou chonjé Lafwans, gouvèlman fwansé ki'y a dwat, ki'y a gòch ké enpozé Lagwadloup réfòm téritoryal a-y padavwa péyi an-nou toujou anba pat a fwansé. Sé politisyen an-nou la pa ni lèchwa é sé pou sa fò yo pwan douvan avan douvan pwan yo. Konm pou lèmoman nou vlé pa sòti anba gyouk a fwansé, nou oblijé ay adan réfòm téritoryal-lasa.

On pati a klas politik-la ka pwopozé on asanblé inik ki ké jéré dé kolèktivité, konsèy réjyonal é konsèy jénéral. An tèt a sé politisyen-lasa, nou ka touvé Victorin Lurel a PS fwansé an Gwadloup. Lirèl ni adan lèspri a-y sa ki té pasé an 2003. Wi lanné-lasa i té rakonté moun on pakèt titim-bwasèk pou gwadloupéyen té voté kont pwojé a man Michaux-Chevry é bannélo a-y. Lirèl vlé pa tann palé dè on kolèktivité inik pas i té sav sé kont biten-lasa i té fè tout manti-mantè a-y an 2003. E sé pou sa i ka mandé on asanblé inik. Pou'y èvè zafè a on kolèktivité inik an Gwadloup ki sé fizyon a konsèy réjyonal é konsèy jénéral, dotasyon a léta fwansé té ké divizé pa dé. Manti a'w Lirèl pas on kolèktivité inik ké kimilé dotasyon-la pou on départèman é pou on réjyon. Kivédi si yo ba-w 100 éwo pou on kolèktivité inik, sé ké 50 éwo pou on départèman é 50 pou on réjyon. Lirèl vlé fè nou konpwann kolèktivité inik-la té ké ni enki 50 éwo. Sa pa vré sa padavwa ni on lwa ka di pou on kolèktivité inik, sé ké dotasyon a on réjyon é a on départèman padavwa osi kolèktivité inik-la ka ni konpétans a on konsèy réjyonal é on konsèy jénéral. Sé menm lwa-la ou ka touvé pou kolèktivité inik-la yo kay mèt Giyàn é Matnik.

On dòt pati a klas politik-la an Gwadloup, li ka mandé on kolèktivité inik. On moun sansé ki an Gwadloup ka vwè sé on kolèktivité inik yo dwèt mèt pou menné péyi-la. Adan sé moun-la ki dakò pou kolèktivité inik-la, nou ka touvé misyé Jaqcues Gillot a GUSR.

Pa kont Lirèl é Gillot dakò pou yo mété on kontrèpouvwa an péyi-la. Kivédi yo dakò pou mèt on asanblé téritoryal inik é on konsèy ègzékitif (on piti-gouvèlman). Gouvèlman-lasa ké pé sèvi èvè sa yo ka kriyé on mosyond' défyans pou chalviré asanblé téritoryal-la. Kon yo ké fè Matnik é Giyàn é kon sa ja ka fèt Polinézi é Kanaky.

Lirèl ankò on fwa ka kontinyé rakonté on pakèt titim-bwasèk, i pa ka di pèp-la tout biten-la. I ka di sa ki vlé lotonmi a péyi Gwadloup, vlé menné pèp-la adan chimen a lendépandans. Sé pétèt vré mé sa i pa ka di la, pou Lagwadloup endépandan fò léta fwansé révizé konstitisyon a-y kon'y fè pou péyi Kanaky.